Tìm hiểu trang trí biểu tượng trên gốm sứ TQ – 7: các loại cá
Cá là một trong những motif ưa chuộng thường được vẽ trên gốm sứ TQ. Nó trở thành hình ảnh biểu tượng vì trong tiếng Hán từ để chỉ cá “ngư” (鱼 – yu)phát âm nghe tương tự với từ “dư” (余)- dư thừa, dư dật. Cá rất thường thấy là chủ đề trang trí trên gốm sứ chẳng hạn như : hai con cá trên đĩa celadon Longquan thời Tống/Nguyên , Motif cá chạm nổi hoặc ám họa trên đồ gốm Bạch Định (Ding ware)và cá và rong trên các gốm sứ men lam.v.v..
Một đồ án trang trí thú vị khác là tích cá chép hóa rồng. Theo truyền thuyết, hàng năm các con cá chép bơi ngược dòng sông Hoàng Hà , vượt qua các dòng chảy xiết để tới được thác Long Môn (Lung-men). Những con cá thành công trong việc quẩy mình vượt được con thác khắc nghiệt này sẽ biến thành rồng. Câu truyện đồng nghĩa trong việc ví von các nho sinh phải vượt qua ba kỳ khảo thí trước khi họ có thể được bổ nhiệm làm quan chức triều đình.
Trong suốt triều đại Xuande nhà Minh, việc dùng sự đồng âm của tên bốn loại cá để diễn tả sự quan trọng cùa phẩm hạnh làm quan, “thanh bạch liêm khiết” – qing bai lian jie (清白廉洁). Chúng là các loại cá Mackerel – cá trích (qingyu 鲭鱼), whitefish (boyu 鮊鱼),silver carp (鲢鱼) hay cá trê(nianyu 鯰鱼)và cá quả Trung Hoa (鳜鱼).
KhanhHoaThuyNga
Bình luận về bài viết này